Enugu (Agan̄-mkpulu)

Enugu (òrere Énugwú me usem Igbo) ìre ama-mkpulu me agan̄ osiki mbum-ura me Naijiria. Ama-mkpulu ìtatap ikana ọmọ ìre Benuwe mè Kogi me agan̄ inyọn̄, Ebọnyi me agan̄ mbum-ura mè agan̄ osiki mbum-ura, Abia me agan̄ osiki, sà Anambira okup me agan̄ uchep-ura kan̄. Ama-ibot kan̄ mè ama òmimin ichit ìre Enugu.

[Ogugo, Egop, Iman̄,ogugo-ijọn̄]

Me etete ama-mkpulu 36 ìkup me Naijiria, Enugu ore òso 29 òmimin ichit me okike ijọn̄, mè ire òso 22 ene ewabe me emen ichit. Me acha 2016, etumu ibe otu-ifuk ebi ìluk me emen môso efie 4.4.<ref 4,5>

Ugwem-mbubek, Enugu ìchubọk ibieen̄ me lek inyam-ewe mè <services> mèlek iwop-uko. Achubọk mfut-uko ema ekiwop ìre ukwa, ọrọsi, ikpọ̀n̄, kôok mè ofuwa. Uwu-ǹrom eyi ìkachubọk ìsibi isi ìre <mining>, <especially> ewuuk mbirikan̄ [coal] me Ogoon̄ Udi me Enugu.

Ama-mkpulu Enugu ìre ge me lek ebi kè ama-mkpulu ìkup me Naijiria agan̄ mbum-ura. Ìkup me ebon Òla Okpurukpu Udi. Ama-ibot kan̄ ìre Enugu. Okike ijọn̄ îbenbe ìre 7,161 km². Ìkaan̄ ama-mkpulu îja akọp mè jaaba.

Mfufuk Erieen̄

Erieen̄ ama-mkpulu yi ìnan̄a me lek erieen̄ ama-ibot kan̄, Enugu. Ikọ yi Enugu (ònan̄a me lek Enu ugwu) ìsibi inyọn̄ okpurukpu. Adasi ebi Yurop ìniluk me ere ya enu me acha 1909; ogwu òsasak ema oniin̄ ìre Alibet Kitson. Ogwu ene yi ìniweek ewuuk mbirikan̄ [coal] imun̄ me Ogoon̄ Udi mgbọ îkiweek siliva (alata okuket); eya orọ ekgwen ama-mkpulu yi Ama-mkpulu ama-ile eyi ewuuk mbirikan̄ [Coal city state].